کد مطلب:90466 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:154

آداب معاشرت در نظر امام صادق











«قال الصادق علیه السلام: حسن المعاشره مع خلق الله تعالی فی غیر معصیه من مزید فضل الله عز و جل عند عبده و من كان خاضعا فی السر كان حسن المعاشره فی العلانیه فعاشر الخلق لله و لا تعاشرهم لنصیبك من الدنیا و لطلب الجاه و الریاء و السمعه و لا تستقطن بسببها عن حدود الشریعه من باب المماثله و الشهره، فانهم لا یغنون عنك شیئا و تفوتك الاخره بلا فائده و اجعل من هو اكبر منك، بمنزله الاب و الاصغر، بمنزله الولد و المثل، بمنزله الاخ و، لا تدع ما تعمله یقینا من نفسك بما تشك فیه من غیرك و كن رفیقا فی امرك بالمعروف و شفیقا فی نهیك عن المنكر و لا تدع النصیحه فی كل حال، قال الله عز و جل: و «قولوا للناس حسنا» و اقطع عمن تنسیك و صلته ذكر الله و تشغلك الفته عن طاعه الله فان ذلك من اولیاء

[صفحه 535]

الشیطان و اعوانه و لا یحملنك رویتهم الی المداهنه علی الحق فان ذلك هو الخسران المبین العظیم و یفوتك الاخره بلا فائده.»

معاشرت و رفتار نیكو با خلق خدا، در حالی كه با معصیت همراه نباشد، از مزید فضل الهی است كه به بنده ی نیكوكارش كرامت كرده است و آن كس كه در پنهانی، برای خدا خاضع باشد، در آشكار، با مردم خوشرفتار خواهد بود. پس با مردم خوشرفتار باش، اما برای خدا و رضای حق، نكند معاشرت نیكوی تو با مردم، به جهت كسب جاه و شهرت و بهره گیری از دنیا باشد كه از رضای حق به دور خواهد بود. اگر عمل به خاطر شهرت و مقام باشد و خشنودی مردم مورد نظر باشد، بی شك موجب لغزش از حدود دین و شریعت است و در برابر این عمل، آنها نیاز تو را برطرف نخواهند كرد، زیرا حسن رفتارت برای خدا نبوده و پاداش و اجری، برای تو مقرر نیست، در نتیجه از ثواب اخروی محروم می شوی. در معاشرت با مردم، راه صحیحی را اتخاذ كن و آن كس كه از تو بزرگتر است، پدر فرض نما و وظیفه ی یك فرزند را نسبت به پدر انجام بده و آنكه از تو كوچكتر است به منزله ی فرزند خود قرار ده و مهر و عطوفت پدرانه را در حق وی معمول دار و رفتارت با او پدرانه باشد و آنكه با تو هم عمر است همانند برادر با او معاشرت نما.

درباره ی كارهای پسندیده ات، شك و تردید به خود راه مده و هیچ رفتار پسندیده ای را، به خاطر تردیدی كه از عمل دیگران، برای خود تصور می كنی، ترك مكن و در این راستا، توقع متقابل را از دیگری نداشته باش. امر به معروف را با رفق و مدارا انجام ده و مشفقانه و بدون خشونت، از منكرات نهی كن. نصیحت نمودن دوستانت را در هر حال رعایت نما، زیرا خداوند می فرماید: «سخن خیرخواهانه به مردم بگویید» با آن كس كه نزدیكی به او، موجب فراموشی یاد خداست، قطع كن و كناره بگیر و با آن كس كه الفت و همنشینی او تو را از طاعت خداوند بازمی دارد، ارتباط مگیر، زیرا نشست

[صفحه 536]

و برخاست، با چنین مردمی كه دوستان شیطان و یاران اویند، تو را از خدا دور می كند و از اطاعت حق بازمی دارد.

زنهار، با مردمانی كه دیدن آنها، باعث خلاف حقگویی تو گردد رفاقت مكن، زیرا دوستانی كه انسان را از بیان حق بازدارند، مردمی ناستوده و شیطان صفتند و دوستی با آنها، جز زیان بزرگ چیزی در پی ندارد و در نهایت موجب از دست رفتن آخرت خواهد بود.


صفحه 535، 536.